Tìm hiểu về kháng sinh

Đại cương về kháng sinh

Như đã biết kháng sinh là 1 loại dược phẩm không thể thiếu trong y dược học. Kháng sinh như 1 vị cứu tinh giúp con người chống chọi với vi khuẩn nấm…có hại. Hãy thử tưởng tượng xem cuộc sống nhân loại không tìm ra kháng sinh thì bây giờ biết bao nhiêu người đã chết do nhiễm trùng, nhiễm độc.

Kháng sinh ngày càng tìm ra nhiều hơn và đi liền với đó thì cùng nhiều loại kháng sinh bị kháng hơn, cảnh báo nền y học phải nhanh tay hơn nữa nếu không sau này kháng sinh bị kháng con người sẽ rơi vào tình trạng có hệ miễ dịch và sức khỏe luôn bị đe dọa. Tầm quan trọng là như thế nhưng có mấy ai hiểu kháng sinh là gì dùng như thế nào và tác hại khi lạm dụng quá nhiều thuốc kháng sinh.

Thực trạng hiện nay về sử dụng kháng sinh

Sự lạm dụng thuốc kháng sinh ngày càng gia tăng kéo theo tình trạng đó số ca mắc bệnh do vi khuẩn kháng kháng sinh càng tăng, đó là lý do vì sao người ta luôn kiểm tra thu thập số liệu số đơn thốc có kê thuốc kháng sinh cho bệnh nhân. Vì sao vậy chúng ta cùng tìm hiểu.

Năm 1928 Alexander Fleming phát hiện ra Penicilin G từ penicillium notatum. Năm 1941 penicilin G được dùng trong lâm sàng, mở đầu cho thời đại kháng sinh.

Sau nhiều lần bổ xung, đến nay kháng sinh được định nghĩa như sau:

“ Kháng sinh là những chất có nguồn gốc vi sinh vật hoặc những chất hoá học bán tổng hợp hay tổng hợp, có khả năng đặc hiệu kìm hãm sự phát triển hoặc diệt được vi khuẩn với nồng độ rất thấp”.

Vi sinh vật: nấm và vi nấm (penicilin G)

Bán tổng hợp: thuốc được tạo ra dựa trên một công thức có sẵn như ampicilin được bán tổng hợp từ penicilin G

Tổng hợp: một hóa dược được nghiên cứu và tìm ra tác dụng chữa bệnh như dx quinolon ( ciprofloxacin) , dxuat 5 nitroimidazol ( metronidazol)

Phổ tác dụng

Mỗi kháng sinh chỉ có tác dụng trên một số chủng vi khuẩn nhất định, gọi là phổ tác dụng của kháng sinh (hay phổ kháng khuẩn ).

Tác dụng trên vi khuẩn

Kháng sinh ức chế sự phát triển của vi khuẩn gọi là kháng sinh kìm khuẩn.

Kháng sinh huỷ hoại vĩnh viễn được vi khuẩn gọi là kháng sinh diệt khuẩn.

Phân loại kháng sinh

Dựa theo tác dụng điều trị, kháng sinh được chia 3 loại:

1. Kháng sinh kháng khuẩn
2. Kháng sinh kháng nấm
3. Kháng sinh chống ung thư

Dựa vào cấu trúc hoá học và phổ tác dụng, kháng sinh kháng khuẩn được phân thành 9 nhóm sau:

• Nhóm B – lactam (gồm các penicilin và các cephalosporin)
• Nhóm aminoglycosid (hay aminosid)
• Nhóm phenicol
• Nhóm tetracyclin
• Nhóm macrolid
• Nhóm lincosamid
• Nhóm rifamycin (xem trong bài thuốc chữa lao).
• Nhóm peptid
• Nhóm kháng sinh tổng hợp gồm:
• Quinolon
• Dẫn xuất 5 – nitro imidazol

Các nhóm thuốc kháng sinh

• Nhóm beta – lactam
• Các penicilin
• Cephalosporin

Cơ chế tác dụng của các beta – lactam

Các thuốc tạo phức bền với transpeptidase, enzym xúc tác cho phản ứng tạo cầu peptid, nối các peptidoglycan để tạo vách tế bào vi khuẩn.Kết quả, vi khuẩn không tạo được vách nên bị tiêu diệt.Là nhóm kháng sinh diệt khuẩn, nhóm này được chia thành 2 nhóm nhỏ:

• Các penicilin
• Các cephalosporin

Trong đó

Các penicilin (có tính acid)

• Penicilin G
• Dẫn xuất của penicilin G
• Phenoxymetyl penicilin
• Các penicilin bán tổng hợp
• Nhóm cephalosporin có: 4 thế hệ