Ung thư biểu mô gan
Ung thư biểu mô gan nguyên phát
Định nghĩa
Ung thư gan nguyên phát là u ác tính phát sinh từ các tế bào hoặc biểu mô hoặc liên kết của tổ chức gan.
Nguyên nhân-dịch tễ học
Nguyên nhân :
– Độc tố: các chất độc thải ra từ công nghiệp, đặc biệt là công nghiệp hóa chất và công nghiệp dược là tác nhân trực tiếp gây ung thư gan ở người.
– Dinh dưỡng: thiếu protein và sinh tố là yếu tố sinh ung thư gan.
– Tiền sử mắc bệnh: 60 – 80 % bệnh nhân ung thư gan có kèm theo xơ gan.
Dịch tễ học :
– Giới tính: tỉ lệ mắc ung thư ở nam cao gấp 4-5 lần nữ.
– Tuổi: thay đổi tùy từng vùng
châu Âu và Bắc Mỹ là 60-69 tuổi, Nam Phi là 20-40 tuổi, Đông Nam Á là 40-55 tuổi.
Phân loại :
– Đại thể:
Ung thư gan thể khối
Ung thư gan thể cục
Ung thư gan thể lan tỏa
– 3 Vi thể:
Ung thư biểu mô tế bào gan
Ung thư biểu mô tế bào ống mật
Ung thư biểu mô tế bào gan-tế bào ống mật
- Giai đoạn phát triển:
- Giai đoạn I: Khối u còn đơn lẻ, chưa xâm lấn, chưa di căn vào mạch máu nào.
- Giai đoạn II: Khối u đã di căn vào các mạch máu lân cận nhưng chưa di căn xa
- Giai đoạn III:Có một hoặc nhiều khối u lớn, di căn vào tĩnh mạch chính của gan và các tổ chức lân cận như túi mật.
- Giai đoạn IV:Khối ung thư di căn xa ra các bộ phận khác của cơ thể như não, lách, thận,..
- Liên hệ giải phẫu bệnh lâm sàng:
- Biểu hiện lâm sàng:
- Cơ năng: người mệt mỏi, gầy sút, cảm giác tức nặng và đau âm ỉ vùng gan.
- Toàn thân: có sốt, vàng da tăng dần.
- Thực thể: gan to chắc, biến dạng mặt gan, có thể có triệu chứng của xơ gan.
- Cận lâm sàng:
- Chụp X quang: thông qua bóng gan để phát hiện gan to về phía trên hay xuống phía dưới.
- Siêu âm gan: xác định chính xác đặc điểm vị trí khối u, kích thước khối u.
- Xét nghiệm chất alpha foetoprotein.
- Chụp cắt lớp vi tính.
- Chọc sinh thiết gan bằng kim nhỏ, xét nghiệm tế bào học – mô bệnh học.
- Chẩn đoán xác định:
Khối u gan +mô bệnh học (+) = ung thư gan.
- Điều trị – Tiên lượng:
Có nhiều phương pháp (phẫu thuật, hóa chất, xạ trị,..)
Ung thư gan trên nền xơ gan thì tiên lương xấu hơn nhiều so với ung thư trên nền gan lành. Chỉ có 1% ung thư gan sống qua 5 năm.