Tìm hiểu về Urokinase

– Tổng hợp:

+ Gen tổng hợp Urokinase nằm trên nhiễm sắc thể số 10, dài 6.4 Kb; có chứa 1 1 exon. Urokinase được sản xuất bởi tế bào thận, dưới dạng tiền chất là pro-urokinase và được bài tiết ra nước tiểu. Có thể chiết xuất urokinase từ nước tiếu, huyết tương, hoặc từ môi trường nuôi cấy tế bào điều kiện hoá.

– Cấu trúc:

+ Pro-urokinase có trọng lượng phân tử bằng 54.000 dalton, chỉ có một chuỗi polypeptid (được gọi là chất hoạt hoá plasminogen dạng urokinase đơn chuỗi = single chain urokinase type plasminogen activator=scU-PA). Còn urokinase thì có hai chuỗi polypeptid (=tcU-PA).

+ Sự chuyên từ pro-urokinase thành urokinase được thực hiện với sự tác động của plasmin, kallikrem, cathepsin và Xlla.
+ Thực ra urokinase (tcU-PA) có hai dạng:Dạng có trọng lượng phân tử cao (HMW-tcƯ-PA) và dạng có trọng lượng phân tử thấp (LMW-tcUPA). Hiện nay LMW-tcU-PA là dạng thuốc urokinase chủ yếu sử dụng cho người .Với HMW-tcU-PA, hiệu lực xúc tác đối với Lys-plasminogen (plasminogen đã phán cắt một phần) cao gấp 3 lần so với Gluplasminogen (plasminogen còn nguyên vẹn).

+ Các chất như fibrin, fibrinogen, các sản phám thoái hoá cùa FDP (sản phám D và E), (ứ- amino carboxylic acid, EACA và tranexamic acid làm tăng hiệu lực xúc tác của HMW-tcU-PA lên khoáng 5 lần, do việc các chất này liên kết vào vị trí gắn lysin cùa zymosen trong phân tử Glu-plasminogen, dần đến việc cấu trúc của Glu-plusminogen tương tự cấu trúc của Lys-plasmmogen. Trong khi đó thì Lys-plasminogen lại không bị ảnh hưởng của fibrin, fibrinogen hoặc sản phẩm D và E.

– Cơ chế tác dụng:

+ Urokinase có tác dụng hoạt hoá plasminogen cũng qua cơ chế cắt mối liên kết giữa Arginin 561 và Valin 562, để tạo thành plasmin.
+ Tác dụng này xảy ra dù có hoặc không có fibrin. Khi sử dụng in-vitro cho thấy urokinase có tác dụng tiêu fibrinogen nhiều hơn là tiêu fibrin. Urokinase CÒI1 có khả năng hoạt hoá các plasminogen tại chỗ gắn trên
màng tế bào, do việc urokinase có khả năng gắn vào các thụ thế đặc hiệu (II-PAR) năm trẽn màiiỉỉ cua nhiều loại tế bào (như mono, đại thực bào. té bào nội mỏ. nguyên bào sợi..) t-PA và urokinase có sự phối hợp rất chặt chẽ.
So ito 10 SiíỊìhói liựi> I lid í-HA với Urokimistệ
+ Trong quá trình tiêu fibrin, trước hết là nhờ vai trò cùa t-PA xúc tác trực tiếp để tạo ra một số plasmin (dù chi là dạng vết). Các vết plasmin này mới xúc tác để chuyển pro-urokinase thành urokinase; tiếp theo chính urokinase mới tạo thành này sẽ hoạt hoá plasminogen thành plasmin. Nhờ vậy. tác dụng của urokinase tuy chậm , nhưng bền và theo quy luật diễn tiến mở rộng mạnh mẽ.