Sử dụng nhóm kháng sinh cephalosporin thế nào cho đúng

Sự ra đời của kháng sinh cephalosporin.

Sự ra đời của kháng sinh penicillin là bước ngoặt lớn trong việc điều trị các nhiễm khuẩn của nền y học thế giới. Theo thời gian, các vi khuẩn ngày càng tỏ ra “cứng đầu cứng cổ” và chống lại mạnh mẽ  với penicillin. Để nhằm chống lại các vi khuẩn ngày càng kháng thuốc với penicillin, các nhà khoa học đã thay đổi một phần cấu tạo hóa học của penicillin để sản xuất ra ampixillin, amoxicillin là penicillin bán tổng hợp hiện đang được dùng khá rộng rãi. Thế nhưng, việc sử dụng kháng sinh tràn lan như ngày nay khiến ngày càng có nhiều loại vi khuẩn cũng đã kháng lại cả ampixillin, làm giảm tác dụng của thuốc. Trước thực trạng nhiều loại vi khuẩn kháng thuốc, việc phát hiện ra kháng sinh cephalosporin đã mở ra một đường hướng cho ngành kháng sinh học.

Cephalosporin là một nhóm kháng sinh bán tổng hợp có cấu trúc hóa học gần giống các penicillin, nhưng có hoạt tính kháng sinh cao hơn và rộng hơn. Sự phát triển mạnh mẽ cephalosporin trong thập kỷ qua rất đáng được ghi nhận và tạo ra một nhóm thuốc rất được quan tâm. Dựa vào tính chất hóa học, tác dụng vi  sinh học và trình tự phát triển, các cephalosporin được chia thành nhiều thế hệ. Việc dùng các loại thuốc này trong điều trị thế nào là điều mà mọi người cùng quan tâm hiệu quả?

Vậy dùng cephalosporin thế nào cho hiệu quả?

Các Cephalosporin thế hệ đầu tiên

Có khả năng diệt khuẩn tuyệt vời các loại nhiễm khuẩn da và mô mềm do S. aureus và S. Pyogenes gây nên. Trong một số trường hợp, sử dụng một liều duy nhất của  cefazolin trước khi làm  phẫu thuật để điều trị dự phòng tránh các tác nhân gây hại trong hệ thực vật da. Đối với phẫu thuật đại trực tràng, điều trị dự phòng các vi khuẩn yếm khí đường ruột thường được chỉ định.

Các Cephalosporin thế hệ thứ hai

Được sử dụng để điều trị nhiễm khuẩn đường hô hấp, chúng tốt nhất (so với amoxicillin đường uống) nếu điều trị viêm phổi do S. pneumoniae kháng penicillin và viêm tai giữa. Cefoxitin và cefotetan có hiệu quả tốt trong điều trị nhiễm khuẩn: ổ bụng, bệnh viêm vùng chậu, nhiễm khuẩn bàn chân, bệnh tiểu đường. Tuy nhiên, không nên sử dụng cephalosporin thế hệ thứ hai  điều trị theo kinh nghiệm của bệnh viêm phổi hoặc viêm màng não

Cephalosporin thế hệ thứ ba

Ceftriaxon là liệu pháp lựa chọn của bệnh lậu và các dạng nghiêm trọng của  nhiễm khuẩn do ve gây ra. Cefotaxime hoặc ceftriaxon sử dụng cho điều trị ban đầu của bệnh viêm màng não ở người lớn không suy giảm miễn dịch và trẻ em hơn 3 tháng tuổi do thuốc thâm nhập tốt vào dịch não tủy và là những thuốc được lựa chọn cho điều trị bệnh viêm màng não gây ra bởi H. influenzae, N. meningitidis và các vi khuẩn gram âm đường ruột. Ceftazidim (có aminoglycoside) là lựa chọn điều trị cho viêm màng não do Pseudomonas.

Các Cephalosporin thế hệ thứ tư

Chỉ định để điều trị các bệnh nhiễm khuẩn bệnh viện do vi khuẩn kháng thuốc.

Những tác dụng không mong muốn của cephalosporin.

Phản ứng quá mẫn đối với  cephalosporin là những phản ứng không mong muốn thường gặp nhất và không có chứng cứ nào cho thấy cephalosporin này lại có thể gây ra mẫn cảm ít hoặc nhiều hơn so với cephalosporin khác. Các phản ứng này xảy ra giống như phản ứng do penicillin, điều này có thể liên quan đến cấu trúc beta lactam của cả hai loại kháng sinh này. Phản ứng tức thời như sốc phản vệ, co thắt khí phế quản, mày đay thường gặp hơn là sốt phát ban xảy ra sau vài ngày điều trị. Có thể kèm hoặc không kèm sốt, tăng bạch cầu ái toan và một vài trường hợp có thể gây tiêu chảy